1) Co wolno w czasie zawieszenia (i czego nie)

W okresie zawieszenia nie można wykonywać działalności i osiągać bieżących przychodów z tej działalności. Jednocześnie przedsiębiorca może m.in.: wykonywać czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów (np. wypowiedzieć umowy), przyjmować należności i regulować zobowiązania powstałe przed zawieszeniem, zbywać własne środki trwałe i wyposażenie, uczestniczyć w postępowaniach oraz osiągać przychody finansowe.

Uwaga – sprzedaż towarów handlowych: bieżące handlowanie towarem jest co do zasady zakazane. Wyjątkiem bywa wykonanie umów zawartych przed zawieszeniem (np. wydanie towaru i wystawienie faktury do wcześniej podpisanego kontraktu). W takim przypadku wystawienie faktury traktuje się jako czynność techniczną do wykonania starej umowy, a nie nową sprzedaż. Każdorazowo oceniaj stan faktyczny i trzymaj dowody (umowy, korespondencję).

2) PIT w zawieszeniu: zaliczki, zeznanie roczne, amortyzacja

Zawieszenie nie „wylogowuje” z PIT. Co do zasady nie wpłacasz zaliczek za okresy objęte zawieszeniem (art. 44 updof), ale gdy pojawi się dochód (np. sprzedaż środka trwałego), powstaje obowiązek rozliczenia podatku na zasadach właściwych dla działalności gospodarczej.

Zeznanie roczne: nawet jeśli działalność była zawieszona przez cały rok i nie uzyskałeś z niej przychodu, masz obowiązek złożyć „zerowe” zeznanie właściwe dla wybranej formy opodatkowania (PIT-36, PIT-36L, PIT-28). Potwierdza to oficjalne FAQ MF.

Amortyzacja: środki trwałe w okresie zawieszenia nie podlegają amortyzacji podatkowej – wstrzymuje się ją od miesiąca następującego po miesiącu zawieszenia i wznawia w miesiącu odwieszenia (art. 22c updof). Wyjątki mogą wynikać z faktycznego używania np. nieruchomości do zabezpieczenia zapasów – sprawa wymaga analizy dowodowej.

3) VAT i JPK_V7: faktury, zwolnienia, wyjątki i odliczenia

Sprzedaż w zawieszeniu a VAT: jeśli jesteś czynnym podatnikiem VAT i sprzedajesz środek trwały czy wyposażenie w trakcie zawieszenia, musisz opodatkować transakcję właściwą stawką VAT lub zastosować zwolnienie, jeśli spełnione są przesłanki (np. art. 43 ust. 1 pkt 2 – towar był wyłącznie do działalności zwolnionej i brak prawa do odliczenia przy nabyciu). Obowiązkowe jest wystawienie faktury dokumentującej sprzedaż.

JPK_V7 / „zerowe” deklaracje: co do zasady nie składasz JPK_V7 za okresy objęte zawieszeniem, o ile nie ma zapisów w ewidencji VAT. Wyjątki z art. 99 ust. 7b ustawy o VAT (wtedy JPK należy złożyć mimo zawieszenia) to m.in.: WNT, import usług rozliczany odwrotnym obciążeniem, import towarów, transakcje objęte odwrotnym obciążeniem itp. Oficjalne wyjaśnienia MF zawierają pełną listę wyjątków.

Odliczenie VAT podczas zawieszenia: masz prawo odliczyć VAT od wydatków służących zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów (np. czynsz, media, leasing, księgowość), pod warunkiem spełnienia ogólnej przesłanki z art. 86 ustawy o VAT. Technicznie możesz wykazać VAT naliczony w okresie zawieszenia (składając JPK za ten okres) albo w pierwszym okresie po odwieszeniu. Potwierdzają to interpretacje i praktyczne wyjaśnienia.

4) Korekta VAT z art. 91 przy sprzedaży majątku

Sprzedaż środka trwałego używanego do działalności opodatkowanej może uruchomić wieloletnią korektę VAT naliczonego (art. 91 ustawy o VAT): 5 lat dla środków trwałych powyżej 15 000 zł (z wyłączeniem nieruchomości) oraz 10 lat dla nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania. Korektę liczysz proporcjonalnie „1/5” albo „1/10” za lata pozostające do końca okresu korekty i rozliczasz w JPK za miesiąc sprzedaży. Po upływie tych okresów – korekty już nie ma.

5) ZUS i ubezpieczenie zdrowotne

W zawieszeniu nie podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu – ZUS wyrejestruje Cię (i osoby zgłoszone) na podstawie wpisu w CEIDG. Pamiętaj jednak o ochronie zdrowotnej: prawo do świadczeń NFZ wygasa po 30 dniach od ustania obowiązkowego ubezpieczenia – rozważ inny tytuł (np. umowa o pracę, ubezpieczenie jako członek rodziny) lub dobrowolne ubezpieczenie w NFZ. Jeśli zawieszenie trwa cały rok składkowy, nie składasz rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

6) Ryzyka i pułapki

• Wykreślenie z rejestru VAT: zawieszenie przez co najmniej 6 kolejnych miesięcy może skutkować wykreśleniem z VAT (art. 96 ust. 9a). Wyjątki istnieją, m.in. gdy zgłosisz zamiar wykonywania czynności w zawieszeniu. Po wznowieniu działalności urząd co do zasady przywraca status VAT (art. 96 ust. 9g).
• KSeF: w 2025 r. e-faktura w KSeF jest nadal dobrowolna. Obowiązek wejdzie etapowo dopiero w 2026 r. – od 1 lutego dla największych, od 1 kwietnia dla pozostałych (zgodnie z komunikatami MF).
• „Zerowy JPK” w zawieszeniu: jeśli nie masz zapisów w ewidencji VAT – nie składasz JPK za okres zawieszenia; ale gdy sprzedasz środek trwały lub masz inne zdarzenia z wyjątków art. 99 ust. 7b – składasz JPK za dany okres.

7) Przykłady rozliczeń

Przykład A – sprzedaż auta firmowego w zawieszeniu (czynny VAT):
JDG zawieszona od 1 lutego. 10 marca sprzedajesz samochód (środek trwały). Wystawiasz fakturę z właściwą stawką, rozliczasz VAT należny i – jeśli dotyczy – korektę z art. 91. Składasz JPK_V7 za marzec. W PIT – przychód z działalności (pozostałe przychody).

Przykład B – koszty w zawieszeniu (czynsz, leasing, księgowość) i prawo do odliczenia VAT:
W czasie zawieszenia płacisz czynsz i raty leasingowe. Masz prawo do odliczenia VAT, bo wydatki służą zabezpieczeniu działalności opodatkowanej. Odliczenie możesz ująć w JPK za okres zawieszenia (jeśli złożysz) albo w pierwszym okresie po odwieszeniu.

Przykład C – sprzedaż towaru „z dawnej umowy”:
Przed zawieszeniem zawarłeś kontrakt dostawy i pobrałeś zaliczkę. W czasie zawieszenia realizujesz wydanie towaru i wystawiasz fakturę końcową do tej umowy – transakcję rozliczasz podatkowo (VAT, PIT) jak zwykle; fakt wystawienia faktury wynika z wcześniej zawartej umowy, nie z bieżącej sprzedaży. Dokumentuj związek z pierwotną umową.

8) Checklist przed sprzedażą w zawieszeniu

• Sprawdź, czy sprzedajesz majątek firmy (środek trwały/wyposażenie) – to jest dozwolone wprost.
• Jeśli dotyczy to towarów – upewnij się, że wykonujesz umowę zawartą przed zawieszeniem i przechowuj dowody.
• Wystaw właściwą fakturę VAT (zwrot lub stawka).
• Oceń korektę VAT naliczonego (art. 91) – 5/10 lat, próg 15 000 zł.
• Sprawdź, czy musisz złożyć JPK_V7 w danym miesiącu (sprzedaż/wyjątki z art. 99 ust. 7b).
• Zapamiętaj o zeznaniu rocznym PIT – nawet „zerowym”.
• Dbaj o ciągłość ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ).

9) Podstawa prawna (wybór)

• Prawo przedsiębiorców: art. 23 (okres zawieszenia), art. 25 (czynności dozwolone).
• Ustawa o PIT: art. 44 (zaliczki); art. 22c (brak amortyzacji w zawieszeniu).
• Ustawa o VAT: art. 43 ust. 1 pkt 2 (zwolnienie dostawy), art. 86 (odliczenie), art. 91 (korekty), art. 96 (rejestracja/wykreślenie), art. 99 ust. 7a–7b (JPK w zawieszeniu).
• Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych: art. 36aa (zawieszenie a tytuł ubezpieczeniowy).
• Wyjaśnienia/FAQ MF: JPK w zawieszeniu; obowiązek złożenia „zerowego” zeznania PIT.
• KSeF: odroczenie obowiązku do 2026 r. (komunikaty MF).

Klauzula i autor

Materiał ma charakter ogólny i nie stanowi porady prawno-podatkowej w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy o doradztwie podatkowym. W przypadkach nietypowych zaleca się uzyskać indywidualną interpretację lub skonsultować z doradcą podatkowym.

Autor: Mariusz Janota – Doradca Podatkowy nr 14981