Podatnik VAT, który sprowadza samochód z innego kraju UE, może mieć dodatkowe obowiązki rozliczeniowe odmienne od typowego zakupu towarów w Polsce. Kluczowe jest ustalenie, czy transakcję należy potraktować jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT). Poniżej przedstawiamy krok po kroku, jak to ocenić i rozliczyć.
Krok 1. Czy pojazd jest nowym środkiem transportu?
Dla celów VAT „nowy środek transportu” ma znaczenie ustawowe (nie potoczne). Do tej kategorii zaliczamy m.in. pojazdy samochodowe o pojemności silnika > 48 cm³ lub mocy > 7,2 kW, jeżeli:
- przejechały ≤ 6000 km lub
- od dopuszczenia do użytku upłynęło ≤ 6 miesięcy.
Wystarczy spełnienie jednego z powyższych warunków. Za moment dopuszczenia do użytku uznaje się dzień wcześniejszy z dwóch: pierwszej rejestracji albo powstania obowiązku pierwszej rejestracji do ruchu. Gdy nie można tego ustalić – przyjmuje się dzień wydania pojazdu pierwszemu nabywcy przez producenta lub pierwszy dzień użycia demonstracyjnego przez producenta.
Krok 2. Gdy samochód nie jest nowym środkiem transportu
Wtedy o WNT decydują statusy sprzedawcy i nabywcy oraz sposób opodatkowania dostawy u sprzedawcy:
| Sprzedawca | Nabywca | Sposób opodatkowania u sprzedawcy | Czy wystąpi WNT? | Dodatkowe obowiązki |
|---|---|---|---|---|
| Podatnik VAT (bez zwolnienia) | Podatnik VAT czynny | Zasady ogólne | Tak | VAT-23 (gdy rejestracja lub używanie w PL), kopia faktury |
| Podatnik VAT (bez zwolnienia) | Podatnik VAT czynny | VAT marża | Nie | — |
| Podatnik VAT (bez zwolnienia) | Podatnik VAT zwolniony (wybrał lub musi opodatkować WNT) | Zasady ogólne | Tak | VAT-23 (jak wyżej), kopia faktury |
| Podatnik VAT (bez zwolnienia) | Podatnik VAT zwolniony (wybrał/musi) | VAT marża | Nie | — |
| Podatnik VAT korzystający ze zwolnienia lub osoba niebędąca podatnikiem | Podatnik VAT czynny lub zwolniony | Dostawa zwolniona z VAT / niepodlegająca | Nie | — |
Krok 3. Obowiązki nabywcy – podatnik VAT czynny
- Złożenie VAT-23 i wpłata VAT – jeśli pojazd będzie rejestrowany w Polsce lub (gdy nie podlega rejestracji) będzie użytkowany na terytorium kraju. Do VAT-23 dołącza się kopię faktury.
- Rozliczenie w JPK_V7 – wykazanie podatku należnego i naliczonego (szczegóły poniżej).
- Informacja podsumowująca VAT-UE – wykazanie WNT w części D za miesiąc powstania obowiązku podatkowego.
Terminy i powstanie obowiązku podatkowego
- Nowy środek transportu: obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania pojazdu, ale nie później niż w dniu wystawienia faktury przez sprzedawcę.
- Inne środki transportu: w dniu wystawienia faktury przez sprzedawcę, nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu dostawy pojazdu.
VAT wynikający z VAT-23 wpłaca się w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego – bezpośrednio na rachunek urzędu skarbowego. Jeśli faktura jest w walucie obcej, podstawę opodatkowania przelicza się wg kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego.
Jak ująć WNT samochodu w JPK_V7 (VAT czynny)
- Część ewidencyjna:
- Pole K_23 i K_24 – podatek należny od WNT,
- Pole K_40 i K_41 – podatek naliczony (gdy samochód to środek trwały),
- Pole K_42 i K_43 – podatek naliczony (gdy nie jest środkiem trwałym),
- K_35 – gdy VAT został wcześniej wpłacony (z VAT-23); kwota ta obniża VAT należny, aby nie doszło do „podwójnej” zapłaty,
- Bez oznaczenia GTU_07 dla tego zakupu.
- Część deklaracyjna:
- Pola P_23, P_24, P_35 – podatek należny od WNT,
- Pola P_40, P_41 – podatek naliczony (środek trwały) albo P_42, P_43 (pozostałe przypadki).
Krok 4. Obowiązki nabywcy – podatnik VAT zwolniony
- VAT-23 i wpłata VAT – jak u podatnika czynnego (gdy rejestracja lub używanie w PL; dotyczy także nowych środków transportu – wtedy VAT-10).
- Rozliczenie w deklaracji –
- VAT-8 (gdy podatnik jest zarejestrowany jako VAT-UE) – wykazanie zakupu w polach 10 i 11; pole 20 służy do odliczenia kwoty wcześniej wpłaconego VAT,
- VAT-10 (gdy nie jest VAT-UE, a musi rozliczyć WNT nowego środka transportu) – w terminie 14 dni od powstania obowiązku podatkowego.
- Informacja podsumowująca VAT-UE – gdy nabywca jest zarejestrowany jako VAT-UE (część D, miesiąc powstania obowiązku).
Podatnik korzystający ze zwolnienia nie odliczy VAT należnego z tytułu WNT samochodu, ponieważ pojazd nie będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych.
Checklist: szybka ocena i rozliczenie
- Sprawdź przebieg (≤ 6000 km?) i wiek od dopuszczenia do użytku (≤ 6 miesięcy?).
- Ustal status sprzedawcy (VAT czynny/zwolniony, marża) i swój status (VAT czynny/zwolniony, VAT-UE).
- Jeśli WNT – upewnij się, że masz rejestrację VAT-UE.
- Wypełnij i złóż VAT-23 (z kopią faktury) – gdy rejestracja/eksploatacja w PL; wpłać VAT w 14 dni.
- Ujmij transakcję w JPK_V7 (czynni) lub w VAT-8 / VAT-10 (zwolnieni).
- Złóż VAT-UE za miesiąc powstania obowiązku.
- Rozważ złożenie VAT-26, jeśli pojazd wyłącznie do działalności (pełne odliczenie).