Płatnik składek mający chwilowe problemy związane z terminowym opłacaniem składek ubezpieczeniowych do ZUS może, po spełnieniu pewnych warunków, liczyć na pomoc ze strony organu rentowego. W takiej sytuacji ZUS może bowiem wyrazić takiej osobie zgodę na uregulowanie należności składkowych w nowym, późniejszym terminie. Krótko mówiąc, może zgodzić się na odroczenie terminu płatności zobowiązań z tytułu składek.
Czym jest odroczenie?
Odroczenie terminu płatności składek pozwala przedsiębiorcy uregulować należne zobowiązania składkowe w nowym, dłuższym (ustalonym z ZUS) terminie ich płatności, bez konsekwencji obciążenia go z tego tytułu odsetkami za zwłokę. W stosunku bowiem do takich należności nie nalicza się ich. Co więcej, w taki sposób przesunięty i ustalony przez ZUS nowy termin na zapłatę zobowiązań składkowych uniemożliwia temu organowi podjęcie czynności zmierzających do przymusowego wyegzekwowania tych należności w drodze egzekucji. W zamian jednak ZUS pobiera opłatę prolongacyjną.
Opłata prolongacyjna
W sytuacji gdy ZUS pozytywnie rozpatrzy prośbę płatnika związaną z odroczeniem terminu płatności składek, zainteresowany musi się liczyć z dodatkowym kosztem. Do kwoty odroczonej składki ZUS doliczy mu bowiem opłatę prolongacyjną. Jest ona naliczana od następnego dnia po ustawowym dniu wymagalności składek, do dnia odroczenia włącznie.
Jej wysokość uzależniona jest nie tylko od kwoty odroczonej składki, ale też od liczby dni, na które odroczono termin ich płatności oraz stawki opłaty prolongacyjnej. Stawka ta wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę, obowiązujących w dniu zawarcia umowy odraczającej termin płatności składek. Na jej wysokość nie ma wpływu zmiana stawki odsetek za zwłokę po zawarciu umowy. Wskazać tu należy, że ZUS nie nalicza opłaty prolongacyjnej, gdy przedsiębiorca uzyskał zgodę na odroczenie terminu płatności z powodu klęski żywiołowej bądź wypadku losowego.
Opłatę prolongacyjną wpłaca się do ZUS łącznie z odroczonymi składkami ubezpieczeniowymi.
Komu przysługuje odroczenie?
O omawianą ulgę może ubiegać się każdy płatnik aktualnie zobowiązany do opłacenia składek, który ma przejściowe problemy związane z płynnością finansową i z tego powodu nie jest w stanie uregulować zobowiązań w obowiązującym go terminie płatności.
Na jego wniosek ZUS może odroczyć mu termin płatności należności z tytułu składek ubezpieczeniowych. Jednak przed wyrażeniem takiej zgody bierze pod uwagę jego możliwości płatnicze oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych.
Jakie składki można odroczyć?
Odroczenie terminu płatności składek ubezpieczeniowych może dotyczyć jedynie należności finansowanej przez płatnika składek. Oznacza to, że ulgi tej nie można zastosować do kwot składek w części finansowanej przez ubezpieczonych niebędących jednocześnie ich płatnikiem (np. pracowników, zleceniobiorców, nakładców).
Płatnik zainteresowany udzieleniem takiej ulgi powinien pamiętać przede wszystkim o tym, że:
- odroczenie terminu płatności składek może dotyczyć jedynie składek bieżących lub przyszłych, których ustawowy termin płatności nie minął, stąd wniosek taki powinien zostać złożony najpóźniej przed upływem terminu płatności danej składki (przykład),
- ulga taka ma zastosowanie do składek na ubezpieczenia społeczne (z wyłączeniem składki emerytalnej za zatrudnionych pracowników lub innych osób ubezpieczonych niebędących płatnikiem składek na własne ubezpieczenia), składki na FP oraz FGŚP, a także na FEP,
- w przypadku płatników opłacających składki wyłącznie za siebie, tj. na własne ubezpieczenia, przesunięciem terminu płatności może zostać objęta pełna kwota bieżących składek, w tym też składki na ubezpieczenie zdrowotne.
| Przykład Pani Anna prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą. Z uwagi na brak wystarczających środków na zapłatę składek na ubezpieczenia społeczne należnych za sierpień br., chce wystąpić do ZUS z wnioskiem o odroczenie terminu płatności tych składek o dwa tygodnie. Obowiązującym ją terminem płatności składek za sierpień jest 10 września 2013 r. Najpóźniej do tego dnia powinna więc złożyć w ZUS wniosek o odroczenie terminu płatności. |
Złożenie wniosku
Składając w organie rentowym wniosek o udzielenie ulgi należy pamiętać o wyczerpującym (rzetelnym), a nie ogólnikowym jego umotywowaniu. Trzeba w nim wskazać, że zastosowanie ulgi jest uzasadnione szczególnymi okolicznościami, z powodu których płatnik nie jest w stanie wywiązać się z terminowego uregulowania składek ZUS.
We wniosku przedsiębiorca powinien m.in.:
– podać przyczyny, które wpłynęły na brak możliwości opłacenia bieżących składek,
– określić możliwości płatnicze (podając np. wysokość dochodów w rodzinie oraz ilość utrzymujących się z nich członków rodziny, posiadane nieruchomości, a także wymienić wartościowe elementy majątku ruchomego, np. samochód),
– zaproponować nowy termin zapłaty składek.
Oprócz tego do wniosku należy dołączyć odpowiednią dokumentację, która potwierdzi niemożność opłacenia w terminie należnych składek.
Każdy wniosek złożony w jednostce terenowej ZUS w tej sprawie rozpatrywany jest indywidualnie.
Trzeba również podkreślić, że samo złożenie przez przedsiębiorcę wniosku o udzielenie ulgi w postaci odroczenia terminu płatności składek nie jest jednoznaczne z udzieleniem tej ulgi. Nie powoduje też równoczesnego odstąpienia od poboru odsetek za zwłokę w przypadku odmowy jej udzielenia.
Warunki do spełnienia
Podstawowym warunkiem, jaki musi być spełniony, aby ZUS przystąpił do rozpatrzenia wniosku, jest opłacenie w całości składek finansowanych ze środków osób ubezpieczonych. Odroczenie terminu dotyczy bowiem wyłącznie składek finansowanych przez płatnika. Wniosek płatnika rozpatrywany jest niezwłocznie, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia skompletowania wszystkich dokumentów niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy i nie później niż w terminie dwóch miesięcy od dnia wpływu wniosku do ZUS.
Gdy ZUS wyrazi zgodę na odroczenie terminu płatności składek ubezpieczeniowych, informuje płatnika o obowiązku podpisania umowy, w której zostaną określone szczegółowe warunki jej realizacji.
Gdy płatnik nie zgadza się z decyzją
Zdarza się, że płatnik nie zgadza się z decyzją podjętą przez ZUS w jego sprawie. Może wówczas wystąpić do tego organu z wnioskiem o ponowne jej rozpatrzenie, wskazując argumenty, które nie zostały uwzględnione przy rozpatrywaniu wniosku o odroczenie terminu płatności składek oraz powołać nowe okoliczności w sprawie. W przypadku braku możliwości pozyskania środków na spłatę należności na warunkach określonych w umowie, płatnik ma prawo wystąpić z wnioskiem o zmianę warunków udzielonej ulgi.
Kiedy ZUS rozwiąże umowę?
Przy przesunięciu terminu płatności składek, gdzie termin odroczenia jest dłuższy niż 1 miesiąc, warunkiem utrzymania przez ZUS umowy jest opłacanie bieżących składek w obowiązującym terminie i w należnej wysokości. Niewywiązanie się przez przedsiębiorcę z obowiązku regulowania bieżących składek przez okres dłuższy niż 14 dni, spowoduje rozwiązanie przez ZUS zawartej umowy.
Gazeta Podatkowa nr 71 (1008) z dnia 5.09.2013